दुहेरी बॉटम पॅटर्न ओळखणे

चार्ट पॅटर्नमुळे (आकृत्या) व्यापाऱ्यांना बाजारातील संभाव्य बदलांचा अंदाज घेता येतो आणि त्यानुसार ते आपला व्यापार ठरवू शकतात. ‘दुहेरी बॉटम’ (Double Bottom) हा असाच एक महत्त्वाचा 'बुलिश' ( bullish - तेजीत) रिव्हर्सल पॅटर्न (reversal pattern - बदलाचा पॅटर्न) आहे. हा पॅटर्न लवकर ओळखल्यास व्यापाऱ्याला बाजार वर जाण्याची तयारी करता येते आणि मार्केट बॉटमजवळ (किमान पातळीजवळ) शॉर्ट पोझिशन्स (short positions) घेणं टाळता येतं.

दुहेरी बॉटम हा 'W' अक्षरासारखा दिसणारा एक 'बुलिश रिव्हर्सल' पॅटर्न आहे. हा पॅटर्न सहसा दीर्घकाळ चाललेल्या घसरणीनंतर तयार होतो, जे दर्शवतो की विक्रीचा दबाव कमी होत आहे आणि खरेदीदार लवकरच नियंत्रण मिळवून किमती वाढवू शकतात.

दुहेरी बॉटम पॅटर्नची रचना

• • पहिली तळाची पातळी (First Trough): या पॅटर्नची सुरुवात एका जोरदार घसरणीने होते, जी एका किमान पातळीवर (पहिल्या तळाच्या पातळीवर) पोहोचते आणि नंतर किंचित वर जाते. ही किमान पातळी एक सपोर्ट लेव्हल (support level - आधार पातळी) दर्शवते जिथे खरेदीदार रस दाखवू लागतात.

  • दुसरी तळाची पातळी (Second Trough): पहिल्या उसळीनंतर, किंमत पुन्हा खाली येते, पण ती पहिल्या किमान पातळीपेक्षा लक्षणीयरीत्या खाली जाऊ शकत नाही, त्यामुळे दुसरी तळाची पातळी तयार होते. दुसऱ्यांदा नवीन किमान पातळी तयार करण्यात अपयश आल्याने हे दर्शवते की विक्रीची ताकद कमी होत आहे आणि खरेदीदारांचा आत्मविश्वास वाढत आहे.

  • नेकलाइन आणि ब्रेकआउट (Neckline and Breakout): दोन तळाच्या पातळींमधील सर्वात वरच्या बिंदूला नेकलाइन (neckline) म्हणतात. जेव्हा किंमत वाढलेल्या व्हॉल्यूमसह (volume - उलाढाल) या नेकलाइनच्या वर बंद होते, तेव्हा ब्रेकआउट (breakout) होतो. हे दुहेरी बॉटम पॅटर्नची पुष्टी करते आणि मंदीकडून (bearish) तेजीकडे (bullish) संभाव्य बदलाचे संकेत देते.

दुहेरी बॉटम पॅटर्नचा वापर करून व्यापार कसा करावा

एंट्री पॉइंट (प्रवेश बिंदू)

• जेव्हा किंमत नेकलाइनच्या वर बंद होते आणि त्यात लक्षणीय व्हॉल्यूम असतो, तेव्हा लाँग पोझिशन (long position) घ्या.

• किंवा, ब्रेकआउटनंतर नेकलाइन पुन्हा एकदा तपासली जाण्याची वाट बघा. जेव्हा ती पातळी टिकून राहते आणि किंमत पुन्हा वर जाऊ लागते, तेव्हा प्रवेश करा.

• तुम्ही तुमची पोझिशन विभागू शकता—उदाहरणार्थ, ५०% ब्रेकआउटवर आणि उर्वरित ५०% नेकलाइनच्या यशस्वी रीटेस्टनंतर (retest - पुन्हा तपासणी).

टार्गेट प्राइस (उद्दिष्ट किंमत)

उद्दिष्ट किंमत ठरवण्यासाठी दोन सामान्य तंत्रे वापरली जातात:

• चार्ट-आधारित टार्गेट:

  • तळाच्या पातळीपासून नेकलाइनपर्यंतचं अंतर मोजा.

  • हे अंतर नेकलाइनच्या पातळीमध्ये जोडा.

  • टार्गेट = नेकलाइन + (नेकलाइन – तळाची पातळी)

• फिबोनाची एक्स्टेंशन (Fibonacci Extension) किंवा पिव्होट पॉइंट्स (Pivot Points):

  • हे तंत्रज्ञान अतिरिक्त नफा टार्गेट देतात आणि ब्रेकआउटनंतरच्या रेझिस्टन्स लेव्हल्सची (resistance levels - प्रतिकार पातळी) पुष्टी करण्यास मदत करतात.

स्टॉप-लॉस प्लेसमेंट (Stop-Loss Placement - तोटा थांबवण्याचे स्थान)

• आपल्याला होणाऱ्या नुकसानापासून वाचवण्यासाठी स्टॉप-लॉस दुसऱ्या तळाच्या पातळीच्या किंचित खाली ठेवा.

• जर तुम्ही नेकलाइनच्या रीटेस्टनंतर प्रवेश करत असाल, तर तुम्ही स्टॉप-लॉस नेकलाइनच्या किंचित खाली ठेवू शकता.

• बाजारात जास्त अस्थिरता असल्यास, जास्त टाईट स्टॉप्स (tight stops) ठेवू नका कारण त्यामुळे तुम्ही लवकर बाहेर पडू शकता.

अतिरिक्त टिप्स

• दुहेरी बॉटम पॅटर्न दीर्घकाळच्या घसरणीनंतर सर्वात प्रभावी ठरतो—बाजाराची हालचाल स्थिर असल्यास हा पॅटर्न कमी विश्वसनीय असू शकतो.

• दुसऱ्या तळाची पातळी तयार होत असताना व्हॉल्यूम साधारणपणे कमी व्हायला हवा आणि नेकलाइनच्या वर ब्रेकआउटवर तो वाढायला हवा.

• आरएसआय (RSI - Relative Strength Index) डायव्हर्जन्स (divergence) (जेव्हा किंमत समान किंवा कमी पातळीवर असते, तेव्हा आरएसआय वरच्या पातळीवर असतो) किंवा एमएसीडी (MACD - Moving Average Convergence Divergence) बुलिश क्रॉसओव्हर (bullish crossover) सारख्या इंडिकेटरने (indicators - निर्देशक) या सेटअपची पुष्टी करा.

• एक गोल किंवा सपाट दुसरी तळाची पातळी अधिक विश्वसनीय असते, जी सपोर्ट लेव्हलवर (support level) खरेदीदारांचे मजबूत संरक्षण दर्शवते.

चार्टिंगचा अभ्यास

दैनंदिन चार्टवर (daily chart) स्विच करा आणि संभाव्य दुहेरी बॉटम पॅटर्नची तपासणी करा. स्पष्टपणे चिन्हांकित करा:

• पहिली आणि दुसरी तळाची पातळी

• नेकलाइन (दोन तळाच्या पातळींमधील प्रतिकार)

• एंट्री पॉइंट (ब्रेकआउटची कॅन्डल)

• टार्गेट आणि स्टॉप-लॉस लेव्हल्स

तळाच्या पातळी आणि नेकलाइनसाठी हॉरिझॉन्टल लाईन्स (horizontal lines) वापरा. तळाच्या पातळीपासून नेकलाइनपर्यंतचे उभे अंतर मोजा आणि पुराणमतवादी टार्गेटचा अंदाज घेण्यासाठी ते वरच्या बाजूने प्रोजेक्ट करा. व्हॉल्यूम वाढल्याने ब्रेकआउटची पुष्टी करा.

गृहपाठ

पुढील स्टॉक्सचा अभ्यास करा आणि दुहेरी बॉटम पॅटर्न तयार होत आहे की आधीच दिसून आला आहे ते तपासा: १. आदित्य बिर्ला फॅशन अँड रिटेल लि. (ABFRL) २. एसआरएफ लि. (SRF)

तुम्ही या स्टॉक्सना तुमच्या वॉचलिस्टमध्ये (watchlist) जोडून पुढील किंमतीतील बदलांचा अभ्यास करू शकता.

अस्वीकरण: हे विश्लेषण केवळ शैक्षणिक उद्देशासाठी आहे आणि यात कोणताही शिफारस नाही. कोणताही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी कृपया तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घ्या.